Informacje urzędowe
Statut „Fides”
- Konferencja Episkopatu Polski podczas 377. Zebrania Plenarnego, które odbyło się w Lublinie w dniach 13-14 października 2017 r., zatwierdziła zmiany Statutu Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”, przyjęte na mocy uchwały XXIII Walnego Zgromadzenia Federacji z dnia 6 września 2017 r.
Tekst obowiązującego Statutu [PDF]
Skan Uchwały KEP nr 19/377/2017 z dnia 13 października 2017 r. wraz z załącznikiem [PDF graficzny] - Po raz pierwszy Statut Federacji „Fides” został zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski na okres pięciu lat wraz z erygowaniem Federacji na sesji plenarnej w dniu 18 marca 1995 r. Następnie Konferencja Episkopatu Polski podczas 304. Zebrania Plenarnego w Gnieźnie, w dniu 29 kwietnia 2000 r., wyraziła zgodę na przedłużenie ważności Statutu i zatwierdziła proponowane zmiany.
Tekst Statutu z dnia 29 kwietnia 2000 r. (nieaktualny) [PDF]
Dokumenty dotyczące bibliotek kościelnych
- Jan Paweł II, Konstytucja Apostolska Pastor bonus (28 czerwca 1988).
„Pośród dóbr historycznych szczególne znaczenie mają wszystkie dokumenty prawne dotyczące życia i duszpasterskiej troski, a także określające prawa i obowiązki diecezji, parafii, kościołów i innych osób prawnych ustanowionych w Kościele. To historyczne dziedzictwo przechowywane zarówno w archiwach, jak i w bibliotekach, niech będzie powierzone kompetentnemu personelowi w tym celu, by uchronić dokumenty przed zaginięciem” (art. 101 § 1 i 2). - Jan Paweł II, Przemówienie z okazji poświęcenia Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego (Warszawa, 11 czerwca 1999) [plik mp3]
- Papieska Komisja ds. Kościelnych Dóbr Kultury, Biblioteki kościelne w misji Kościoła (19 marca 1994).
Zawiera: 1. Kościół, kultura, dobra kultury, biblioteki. 2. Znaczenie i wartość bibliotek w Kościele: centrum powszechnej kultury. 3. Papieska Komisja ds. Kościelnych Dóbr Kultury i biblioteki kościelne. 4. Wskazówki co do działalności bibliotek kościelnych. - Franciszek, Konstytucja apostolska Veritatis gaudium o uniwersytetach i wydziałach kościelnych (8 grudnia 2017).
Art. 36. § 1. Władze uniwersytetu lub wydziału mają być wspomagane w zarządzaniu i administrowaniu przez urzędników, posiadających należyte kompetencje do wykonywania powierzanej im funkcji.
§ 2. Urzędnikami są przede wszystkim: sekretarz, bibliotekarz i ekonom, a także inni, których ustanowienie dana instytucja uważa za właściwe. Ich prawa i obowiązki winny zostać ustalone w statutach i regulaminach.
Art. 53. Dla osiągnięcia właściwych sobie celów, szczególnie zaś dla prowadzenia badań naukowych, każdy uniwersytet lub wydział winien mieć odpowiednią bibliotekę, przystosowaną do potrzeb wykładowców i studentów, właściwie zorganizowaną i posiadającą dobrze sporządzone katalogi.
Art. 54. Dzięki odpowiedniej sumie pieniędzy, przyznawanej każdego roku, biblioteka winna stale wzbogacać swój księgozbiór o pozycje zarówno dawne, jak i współcześnie wydane, a także podstawowe czasopisma - tak by mogła służyć skutecznie pomocą w pracach badawczych poszczególnych dyscyplin, w ich wykładaniu i uczeniu się oraz przy prowadzeniu ćwiczeń i seminariów.
Art. 55. Do kierowania biblioteką winna być wyznaczona biegła w tej materii osoba, wspomagana przez odpowiednią radę i uczestnicząca w radach uniwersytetu lub wydziału. - Zarządzenia wykonawcze Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej dla wiernej realizacji Konstytucji apostolskiej Veritatis gaudium (27 grudnia 2017).
Art. 43. Winna być do dyspozycji podręczna biblioteka z głównymi dziełami niezbędnymi do pracy naukowej zarówno wykładowców, jak i studentów.
Art. 44. Należy ustanowić przepisy dotyczące biblioteki, tak by ułatwić dostęp i korzystanie z niej, zwłaszcza wykładowcom i studentom.
Art. 45. Należy popierać współpracę i koordynację pomiędzy bibliotekami tego samego miasta lub kraju.
Art. 48. § 1. Do erygowania nowego uniwersytetu lub wydziału konieczne jest: [...]
b) spełnienie niezbędnych warunków, z których najważniejsze to: [...]
3° biblioteka i inne pomoce naukowe oraz sale wykładowe;
Art. 50. Warunki dla afiliacji dotyczą przede wszystkim liczby i jakości wykładowców, programu studiów, biblioteki oraz obowiązku wspomagania afiliowanego instytutu przez wydział afiliujący. [...]
Władze Federacji
Aktualne władze Federacji „Fides” wybrane w dniu 7.09.2022 roku podczas XXVII Walnego Zgromadzenia w Gnieźnie
ZARZĄD
- PRZEWODNICZĄCY: o. Grzegorz Filipiuk OFMCap (Biblioteka Kapucynów, Zakroczym)
- ZASTĘPCA PRZEW.: ks. dr Jerzy Witczak (Biblioteka PWT, Wrocław)
- SEKRETARZ: ks. dr Tomasz Garwoliński (Biblioteka WSDMW Hosianum, Olsztyn)
- SKARBNIK: ks. dr Piotr Tylec (Biblioteka Diecezjalna, Sandomierz)
- CZŁONEK ZARZĄDU: ks. dr Kamil Zadrożny (Biblioteka WSD, Częstochowa)
KOMISJA REWIZYJNA
- PRZEWODNICZĄCY: Agata Muc (Biblioteka Teologiczna UŚ, Katowice)
- SEKRETARZ: Tomasz Winiarski (Biblioteka UKSW, Warszawa)
- CZŁONEK KOMISJI: dr Barbara Kmiecik (Biblioteka Wydziału Teologicznego UO, Opole)
Członkowie honorowi
Statut Federacji FIDES przewiduje możliwość przyznawania przez Walne Zgromadzenie, na wniosek Zarządu, „Członkostwa Honorowego” osobom o szczególnych zasługach dla Federacji [1]
Po raz pierwszy członkostwo honorowe Federacji FIDES zostało przyznane przez X Walne Zgromadzenie w dniu 21 września 2004 roku z okazji 10. rocznicy oficjalnej rejestracji FIDES. Tytuł Członka Honorowego otrzymali wtedy:
- Ks. Jan Bednarczyk – dyrektor Biblioteki PAT w Krakowie, Przewodniczący Zarządu FIDES w latach 1995-2001 oraz inicjator i Redaktor Naczelny Biuletynu FIDES od początku jego istnienia
- Ks. Krzysztof Gonet – inicjator Federacji FIDES, Wiceprzewodniczący Zarządu grupy inicjującej w latach 1991-1995, Wiceprzewodniczący Zarządu Federacji w latach 1995-1999, Dyrektor Biura ds. Rozwoju i Komputeryzacji Federacji FIDES od roku 1999
- Maciej Kozłowski – dyrektor NASK (Naukowe i Akademickie Sieci Komputerowe), promotor bezpłatnego posadowienia baz i dostępu FIDES do sieci Internet
- Zdzisław Strus – sędzia Sądu Najwyższego RP, twórca Statutu Federacji FIDES i promotor oficjalnej rejestracji Federacji FIDES na mocy prawa kościelnego i państwowego
- Jerzy Swianiewicz – pracownik Działu Przetwarzania Danych Biblioteki Narodowej w Warszawie, twórca części edycyjnej komputerowego programu bibliotecznego MAK
- Jan Wierzbowski – pracownik Działu Przetwarzania Danych Biblioteki Narodowej w Warszawie, twórca bibliotecznego programu komputerowego MAK, wykorzystywanego przez biblioteki członkowskie FIDES od roku 1991
Z okazji 15. rocznicy zainicjowania Federacji FIDES, w dniu 26 września 2006 roku XII Walne Zgromadzenie Federacji Bibliotek Kościelnych przyznało tytuł Członka Honorowego następującym osobom:
- Ks. Biskup Piotr Jarecki, sufragan warszawski – Ks. Biskup zainaugurował uroczyście „Księgozbiór Wirtualny Federacji FIDES”, a w swoim słowie pasterskim podkreślił znaczenie stowarzyszania się katolików dla dobra wspólnego, którego dobrym przykładem jest, jego zdaniem, 15 lat istnienia i aktywnej działalności Federacji FIDES.
- Ks. Biskup Piotr Libera, Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Polski – przez wiele lat wspierał działanie i rozwój Federacji. Wielokrotnie zapraszał Zarząd Federacji na osobiste spotkanie w siedzibie KEP. Ks. Biskup kilkukrotnie przyznał dotację na częściowe sfinansowanie udziału Przewodniczącego Zarządu w obradach Stowarzyszenia Europejskich Bibliotek Teologicznych BETH
- S. Genowefa Godlewska – pracownik Biblioteki Franciszkańskiego Centrum dla Europy Wschodniej i Azji Północnej w Warszawie, wieloletni Członek i Sekretarz Zarządu Federacji
- Dorota Górska – pracownik Biblioteki PAT w Krakowie, wieloletni redaktor Biuletynu FIDES od początku jego istnienia
- Małgorzata Janiak – pracownik Biblioteki PAT w Krakowie, prowadziła Biuro Federacji w latach 1995-2000. Jest inicjatorką i współredaktorem Biuletynu FIDES
- Ewa Poleszak – pracownik Biblioteki Bobolanum w Warszawie, wieloletni Sekretarz Zarządu, lider grupy przygotowującej eksperymentalną, pilotażową konwersję baz katalogowych Federacji FIDES na format MARC21
- Edwin Klessa – pracownik Biblioteki Parafialnej w Trzciance, wieloletni Skarbnik Federacji FIDES
- Piotr Latawiec – dyrektor Biblioteki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, wieloletni Członek i Wiceprzewodniczący Zarządu, Członek i Przewodniczący Komisji Rewizyjnej
XIV Walne Zgromadzenie Federacji Bibliotek Kościelnych przyznało w dniu 8 września 2008 tytuł Członka Honorowego następującym osobom:
- Ks. Biskup Prof. Andrzej Siemieniewski – Delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Federacji FIDES
- Jolanta Szulc – wieloletni Sekretarz Zarządu Federacji FIDES i opiekun Koła Bibliotek Parafialnych przy Federacji
- Ks. Arkadiusz Rakoczy – wieloletni Skarbnik Zarządu Federacji FIDES i Rzecznik Prasowy Federacji
Z okazji 20. rocznicy zainicjowania Federacji FIDES, w dniu 12 września 2011 roku XVII Walne Zgromadzenie Federacji Bibliotek Kościelnych przyznało tytuł Członka Honorowego następującym osobom:
- Ks. biskup Stanisław Budzik, Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Polski – przez wiele lat wspiera działanie i rozwój Federacji
- Dr Tomasz Makowski, Dyrektor Biblioteki Narodowej – sygnatariusz listu intencyjnego powołującego Elektroniczną Bibliografię Nauk Teologicznych
- Prof. Maria Kocójowa – recenzentka Biuletynu FIDES
- Prof. Maria Pidłypczak-Majerowicz – recenzentka Biuletynu FIDES
- Ks. prof. Waldemar Irek, Rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu – promotor bezpłatnego posadowienia serwerów i dostępu FIDES do sieci Internet
XXI Walne Zgromadzenie Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES nadało w dniu 1 września 2015 roku członkostwo honorowe następującym osobom:
- O. Janusz Kaczmarek OP – inicjator zastosowania systemu bibliotecznego Koha w bibliotekach dominikańskich i w bibliotekach Federacji FIDES; administrator centralnego katalogu FIDES oraz Elektronicznej Bibliografii Nauk Teologicznych w systemie Koha
- Ks. dr Tomasz Kudroń – wieloletni dyrektor Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie; czuwał nad adaptacją środkowego skrzydła budynku dydaktycznego seminarium na pomieszczenia biblioteczne i nad przeniesieniem zbiorów do nowej biblioteki oraz urządzeniem nowej czytelni
- Prof. dr. hab. Maria Pawłowicz – inicjatorka badań nad bibliotekami parafialnymi; jej dorobek naukowy wiąże się z historią książki polskiej na Górnym Śląsku od XVII wieku, w tym książki religijnej i księgozbiorów kościelnych; recenzentka „Fides. Biuletynu Bibliotek Kościelnych”
- Ks. Kazimierz Rulka – wieloletni dyrektor Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, autor artykułów na temat biblioteki, zajął się katalogowaniem i opracowaniem zasobu bibliotecznego
- Bp prof. dr. hab. Julian Wojtkowski – autor opracowań na temat zabytkowych księgozbiorów oraz katalogów inkunabułów i druków XVI wieku Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, tłumacz dzieł autorów średniowiecznych
- Dr Ryszard Żmuda – wieloletni dyrektor Biblioteki Uniwersytetu Medycznego w Łodzi; współtwórca bibliografii historii Kościoła w Polsce oraz twórca bibliografii produkcji wydawniczej zakonów w Polsce i bibliotek kościelnych
XXII Walne Zgromadzenie odbywające się w Warszawie w 25. rocznicę powstania federacji, nadało w dniu 13 września 2016 r. honorowe członkostwo Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES następującym osobom:
- Ks. dr hab. Mieczysław Olszewski – był długoletnim dyrektorem Biblioteki Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku (od 1989 roku). Dbał o zdobywanie funduszy na budowę nowego budynku biblioteki i konserwację starych druków. Prowadził badania proweniencyjne zabytkowych książek. Opracował i wydał drukiem Bibliografię druków zwartych II obiegu w zbiorach Biblioteki Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku (Białystok 2005). Zainicjował komputeryzację biblioteki
- O. prof. dr hab. Roland Prejs OFMCap. – jest profesorem nauk teologicznych, kierownikiem Katedry Dziejów Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, autorem polskiej bibliografii franciszkańskiej, a także artykułów na temat dziejów piśmiennictwa religijnego oraz archiwów i bibliotek zakonnych. Od kilku lat jest członkiem Rady Naukowej „Fides. Biuletynu Bibliotek Kościelnych”
- Prof. dr hab. Irenia Socha – jest pracownikiem Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest promotorem prac licencjackich, magisterskich i rozpraw doktorskich z zakresu kultury książki religijnej, księgozbiorów kościelnych i prasy katolickiej. Jest propagatorką badań sieci bibliotek parafialnych w archidiecezji katowickiej Od kilku lat jest członkiem Rady Naukowej „Fides. Biuletynu Bibliotek Kościelnych”
- Prof. dr hab. Zbigniew Żmigrodzki – był długoletnim pracownikiem Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest promotorem kilku rozpraw doktorskich i kilkunastu prac magisterskich na temat bibliotek kościelnych. Przez wiele lat jest zaangażowany w publicystykę kościelną. Jest recenzentem artykułów „Fides. Biuletynu Bibliotek Kościelnych”
Podczas XXV Walne Zgromadzenie odbywającego się w Sandomierzu w dniach 3-5 września 2019 r. honorowe członkostwo Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES otrzymali:
- ks. prof. dr hab. Bogusław Drożdż - długoletni dyrektor biblioteki seminaryjnej w Legnicy
- Babrara Zezula - dyrektorka biblioteki KUL w latach 2011-2018. Za jej kadencji biblioteka KUL powróciła do federacji FIDES
- ks. dr Wacław Umiński CM - dyrektor Biblioteki Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie, długoletni członek zarządu Federacji.
XXVII Walne Zgromadzenie odbywające się w Gnieźnie w dniach 5-7 września 2022 r. nadało członkowstwo honorowe następującym osobom:
- Prof. dr hab. Wanda Musialik - pracownik naukowy Politechniki Opolskiej. Specjalizuje się w biografistyce Śląska i historii Kościoła katolickiego na Śląsku. Jest niekwestionowanym autorytetem w zakresie badań nad książką religijną na Śląsku. Jest krytyczną i konstruktywną recenzentką półrocznika „Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych”
- Dr hab. Zdzisław Gębołyś, prof. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy - zajmuje się problemami etyki zawodu bibliotekarza, organizacją i zarządzaniem w bibliotekach, metodyką i teorią bibliografii. Od kilkudziesięciu lat interesuje się problematyką bibliotek kościelnych w Polsce i w Niemczech. Opublikował kilka książek oraz wiele artykułów o tematyce bibliotekarskiej, w tym w półroczniku „Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych”. Był członkiem Zespołu ds. Bibliotek Parafialnych w Archidiecezji Śląskiej, stworzonym przez prof. dr. hab. Marię Pawłowiczową. Wielokrotnie recenzował artykuły do kolejnych numerów „Fides”.
- Dr Bogumiła Warząchowska - w latach 2001-2019 pełniła funkcję kierownika w Bibliotece Teologicznej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Współpracuje z czasopismami naukowymi z zakresu bibliologii, historii i teologii. Od 2008 roku jest członkiem redakcji czasopisma: „Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy”, od 2009 roku była sekretarzem półrocznika „Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych”, a od 2012 roku redaktorem naczelnym pisma. W Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides” od 2007 roku pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Federacji, a następnie członka Zarządu. Aktywnie uczestniczy w działalności Duszpasterstwa Bibliotekarzy Archidiecezji Katowickiej, współorganizując spotkania ogólnopolskie i diecezjalne.
Federacja Bibliotek Kościelnych FIDES pragnie jeszcze raz bardzo podziękować osobom, które swoimi wielkimi zasługami przyczyniły się do jej powstania i cały czas wspierają jej rozwój i bieżącą działalność.
[1] Ze Statutu Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES:
„Art. 8 ust. 4. Członkami honorowymi mogą być osoby fizyczne i reprezentanci osób prawnych o szczególnych zasługach dla Federacji.
Art. 12 ust. 2. Członkostwo wspierające i honorowe ustaje poprzez rezygnację złożoną Zarządowi Federacji lub decyzję kompetentnej władzy.
Art. 15 ust. 1. Członkostwo wspierające i honorowe nabywa się na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia podjętej na wniosek Zarządu.
Art. 15 ust. 2. Członkowie wspierający i honorowi nie mają obowiązku płacenia składek.
Art. 19 ust. 2 i 3. Udział w głosowaniu mają podczas Walnego Zgromadzenia tylko członkowie zwyczajni lub ich pełnomocnicy. Pozostałym członkom należy umożliwić wypowiedzenie się w istotnych sprawach Federacji.”
Informacje o Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”
Federacja Bibliotek Kościelnych „Fides” powstała 23 września 1991 roku, a oficjalnie została erygowana przez Konferencję Episkopatu Polski 18 marca 1995 roku, otrzymując statut oraz osobowość prawną kościelną i państwową. Delegatem KEP ds. Federacji jest bp prof. dr hab. Andrzej Siemieniewski, biskup legnicki. Patronem Federacji jest św. Maksymilian Maria Kolbe, a władzami są: Walne Zgromadzenie, Zarząd i Komisja Rewizyjna. Walne zgromadzenia odbywają się co roku w siedzibach bibliotek członkowskich. Od 1995 roku Federacja wydaje półrocznik „Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych”, a od 2023 roku „Fides. Rocznik Bibliotek Kościelnych”.
W 2009 roku uruchomiono bibliotekę cyfrową pod nazwą Księgozbiór Wirtualny Federacji „Fides”, a od 2011 roku Elektroniczną Bibliografię Nauk Teologicznych, tworzoną we współpracy z Biblioteką Narodową. Od 2014 roku działa w systemie Koha Centralny Katalog Bibliotek „Fides”, obecnie tworzony przez 32 biblioteki, które podjęły również współpracę z katalogiem NUKAT.
Federacja zrzesza obecnie 84 biblioteki członkowskie, w tym większość bibliotek wydziałów teologicznych i wyższych seminariów duchownych w Polsce, diecezjalnych i zakonnych. Jej podstawowym celem jest koordynacja prac nad komputeryzacją tych bibliotek. Od 1995 roku Federacja należy do BETH (Bibliothèques Européennes de Théologie). Delegat Federacji bierze udział w corocznych Zgromadzeniach Generalnych BETH.
- Władze
- Statut
- Członkowie honorowi Federacji „Fides”
- Biblioteki członkowskie - baza danych (MAK WWW)
- Lista mailingowa (wraz z archiwum)
- Do pobrania: Wniosek o przyjęcie; Oświadczenie
Federacja Bibliotek Kościelnych „Fides”
01-015 Warszawa, Skwer kard. Stefana Wyszyńskiego 6
Adres do korespondencji:
Federacja Bibliotek Kościelnych „Fides”. Sekretariat
ul. Ojca Honorata Koźmińskiego 36, 05-170 Zakroczym
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
NIP: 951-20-00-858, REGON: 011888853
Nr konta bankowego:
BNP Paribas 63 2030 0045 1110 0000 0001 7110